وقتی به یک کارگاه جوشکاری مراجعه می کنیم، به دلیل عدم آشنایی با فرآیند جوشکاری و یا بعضاً مشاهده مهارت جوشکار در حین انجام جوشکاری، شاید گمان کنیم کار آسانی است و پشت صحنه و تدارکات کار را ندیده باشیم. در اینجا برخی از مهمترین مواردی را که جوشکاران قبل، حین و بعد از عملیات جوشکاری انجام می دهند آشنا می شویم. عدم رعایت کوچکترین مسائل ایمنی در جوشکاری به آسانی می تواند باعث نابینایی، ناشنوایی، آتش سوزی، صدمات قلبی و مرگ شود.

نکات ایمنی تنفسی در حین جوشکاری

خطر اصلی جوشکاری در فضای محدود، کمبود اکسیژن است. شاید شما در یک فضای بزرگی کار می کنید، اما باید توجه کنید که آیا احتمال دارد فضای کاری شما در حین جوشکاری به یک فضای محدود تبدیل شود؟ قرار گرفتن بیش از حد در معرض دود و گازهای جوشکاری می تواند باعث مشکلات سلامتی شدید مانند بیماری های تنفسی، سرطان و اختلال در گفتار و حرکت شود. قرار گرفتن در معرض دود و گازها را می توان با رعایت این اقدامات احتیاطی کنترل کرد.

گازهای بی اثر و برخی واکنش های شیمیایی رایج (به عنوان مثال زنگ زدگی) می توانند میزان اکسیژن را در فضاهای بسته مانند مخازن، لوله ها و چاله ها کاهش دهند. کار در این مکان ها خطرناک است.

گاز و دود ممکن است برای سلامتی مضر باشند. سر خود را از گازها و دودها دور نگه دارید. از ماسک تنفسی با فیلتر مناسب استفاده کنید.

هنگام جوشکاری تهویه ها یا فن ها باید به منظور اجتناب از استنشاق گازها به کار گرفته شوند.

اگر به بخارات ناشی از فرآیند جوشکاری حساسیت دارید قبل از اقدام به جوشکاری مسئول ایمنی کارخانه را مطلع نمائید.

از جوشکاری در شرایط گرد و غبار یا محیط شامل گازهای خورنده اجتناب کنید.

دستگاه جوش دستگاه قدرتمندی است که جریان بالا تولید می کند و جریان طبیعی هوا جوابگوی نیازهای تهویه سیستم نمی باشد. به این منظور یک فن داخل دستگاه برای خنک سازی تعبیه شده است. اطمینان حاصل کنید که دهانه هواکش مسدود یا پوشانده نشده باشد.

بین دستگاه جوش تا اشیای محیط باید حداقل ۳۰ سانتی متر فاصله وجود داشته باشد. کاربر جوش باید اطمینان حاصل کند که محیط کار به اندازه کافی تهویه می شود. تهویه مناسب و به اندازه بر کارایی و دوام دستگاه تاثیر بسزایی دارد.

نکات ایمنی پوشیدنی در حین جوشکاری

جوشکاران باید دستکش و لباس های تمیز و خشک بپوشند. برای کاهش برهنگی، مخصوصاً روی بازوها و پاها، باید از مقنعه سرپوش، کاپشن مخصوص و سایر لباس‌ها استفاده کرد. لباس جوشکاری برای ممانعت از شوک الکتریکی طراحی نشده است اما مقاومت الکتریکی لباس های مرطوب یا آلوده ممکن است به میزان قابل توجهی کاهش یابد و خطر برق گرفتگی را افزایش دهد.

در فرایند جوش یا برش احتمال ایجاد آسیب بدنی و جراحت وجود دارد بنابراین اقدامات حفاظتی را حین کار به دقت رعایت کنید.

لمس قسمتهای الکتریکی بدون عایق دستگاه و نیز سیم جوش با پوشش صورت دستکش و لباس مناسب انجام شود.

اطمینان حاصل کنید نسبت به زمین و قطعه کار عایق بندی شده اید.

از بکارگیری دستگاه در محیط های خیس یا مرطوب جداً خودداری نمائید.

در هنگام جوشکاری از لباسهای خیس یا آغشته به مواد اشتعال زا استفاده نکنید.

لباس جوشکاری با یقه بسته و بدون جیب به منظور جلوگیری از برخورد مذاب و قطعات داغ به بدن مناسب اند.

نکات ایمنی در زمان تعمیر دستگاه جوشکاری

مطالعه و آموزش حرفه ای برای به کارگیری دستگاه های جوشکاری مورد نیاز است. از این رو قبل از هرگونه اقدام محتویات دفترچه راهنمای دستگاه جوشکاری را به دقت بخوانید و در صورت مفهوم نبودن با صنایع جوش و برش علیپور تماس بگیرید.

قبل از باز کردن درب دستگاه یا اقدام به تعمیر ، برق ورودی را قطع کنید.

اپراتور دستگاه باید دارای مدرک معتبر آموزشهای لازم جوشکاری از سازمان فنی و حرفه ای و یا سایر سازمان های معتبر باشد.

شوک الکتریکی ممکن است منجر به مرگ شود!

اتصال زمین را مطابق استانداردهای اعمال شده انجام دهید.

اطمینان حاصل کنید که در موقعیت مناسبی قرار دارید.

دستگاه را در نزدیکی فیوز برق وصل کنید تا در صورت بروز مشکل به سرعت فیور را قطع کنید.

نکات ایمنی چشم و صورت در زمان جوشکاری

اشعه های جوشکاری و اشعه ماورای بنفش برای چشمها مضر است و پوست شما را می سوزاند.

از ماسک حفاظتی مناسب استفاده کنید. از فیلتر سبک و لباس حفاظتی مناسب برای پوشش چشمها و بدن استفاده کنید.

ماسک حفاظتی مناسب با مانعی برای حفاظت از ناظر آماده کنید.

هنگام جوشکاری از لنزهای تماسی چشمی استفاده نکنید.

لمس قطعات داغ دستگاه ممکن است موجب سوختگی شدید شود بدون دستکش مناسب قطعه کار داغ را لمس نکنید.

اشعه ماورای بنفش ناشی از جوشکاری ممکن است موجب سوختگی پوست شود.

اتصالات ورودی و خروجی دستگاه به علت عبور جریان الکتریکی بالا ممکن است داغ باشند.

قطعات تورج اتصال سیم و ... ممکن است دمای زیادی داشته باشند در برخورد با آنها احتیاط کنید.

نکات ایمنی در حین کار جوشکاری

از سوکت مناسب استاندارد و محکم استفاده کنید.

هنگام ایجاد حس برق گرفتگی کار کردن با دستگاه را متوقف نموده و برق دستگاه را به سرعت قطع کنید.

استفاده نامناسب از دستگاه جوش ممکن است منجر به آتش سوزی یا انفجار شود!

قبل از جوشکاری قطعه کار را تمیز کنید تا ایجاد بخارات مضر به حداقل برسد.

جرقه های جوش ممکن است منجر به آتش سوزی شوند اطمینان حاصل کنید مواد قابل اشتعال در محیط کار نباشد. برای کاهش جرقه های ناشی از جوشکاری و نیز کنترل پاشش از ناحیه قوس الکتریکی، از مایع آنتی اسپاتر صنایع جوش و برش علیپور استفاده کنید. ساختار مایع آنتی اسپاتر AWELD روغنی نیست و از این رو باعث آتش سوزی نخواهد شد. از جوشکاری قطعات آغشته به مواد اشتعال زا خودداری نمائید.

پس از اتمام جوشکاری محل کار را تا مدتی جهت حفاظت از آتش سوزی بررسی کنید. همواره در محیط کار کپسول آتش نشانی مناسب و استاندارد داشته و قبل از شروع کار افراد را برای استفاده از آن آموزش دهید.

به علت وجود کپسول گاز در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی میتواند موجب انفجار شود. در کنار مخازن تحت فشار گاز جوشکاری نکنید.

کپسول را در حالت عمودی استفاده کرده و دمای محیط را همواره زیر ۵۰ درجه سانتی گراد نگه دارید.

کپسول را در محیطی با نشتی جریان الکتریکی استفاده نکنید و هرگز به شیر آن ضربه نزنید.

در نگهداری مناسب و ایمن کپسول کوشا باشید.

از رگولاتور مناسب و سالم جهت اتصال به کپسول استفاده کنید.

دستگاههای ضربان ساز میدانهای مغناطیسی باطری قلب را تحت تأثیر قرار می دهند.

میدان های مغناطیسی حاصل از جوشکاری ممکن است در عملکرد دستگاه های نوسان ساز یا باطری قلب اختلال ایجاد کند.

در صورت استفاده از نوسان سازها قبل از شروع جوشکاری با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید.

آلودگی صوتی بیش از حد برای شنوایی مضر است.

از محافظ گوش با وسایل حفاظتی دیگر برای محافظت از گوشهای خود استفاده کنید.

به ناظر هشدار دهید که آلودگی صوتی برای شنوایی مضر است.

اجزا متحرک ممکن است موجب ایجاد جراحت شوند.

از دست زدن به قطعات متحرک از قبیل فن موتور فیدر چرخ ها و ... خودداری کنید.

به علت خطر برخورد سیم با چشم هرگز به نوک تورج نگاه نکنید.

قبل از شروع کار با دستگاه پوشش قطعات مکانیکی و متحرک را جدا کنید.

زمانی که مشکلی پیش آمد با متخصص مجاز تماس بگیرید. با سازنده یا مراکز خدمات پس از فروش برای دریافت کمک تخصصی تماس بگیرید.

شرایط محیطی در حین جوشکاری

از جوشکاری زیر نور آفتاب با شرایط بارش و چکه رطوبت اجتناب کنید. همواره دستگاه را خشک نگه دارید و از قرار دادن آن روی سطح خیس یا در مکان های شیب دار یا گودال مانند اجتناب کنید.

مدارات حفاظت از اضافه جریان و اضافه دما در برخی دستگاه های جوشکاری مدرن نصب شده اند. در صورتیکه جریان خروجی با دمای دستگاه به بیش از حد استاندارد برسد. عملکرد دستگاه به صورت اتوماتیک متوقف خواهد شد.

استفاده اضافی از دستگاه در حالت ولتاژ بالا ممکن است به دستگاه آسیب بزند.

اضافه بار ممنوع

به یاد داشته باشید که در هر لحظه سطح بالای جریان بار را تحت نظارت داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که جریان جوشکاری از جریان ماکزیمم بار بالاتر نیست. اضافه جریان می تواند به طرز محسوسی عمر دستگاه را کاهش داده و به آن آسیب وارد کند.

اضافه ولتاژ ممنوع

برای در نظر گرفتن رنج ولتاژ مجاز ورودی دستگاه به جدول مشخصات فنی آن رجوع کنید. در حالت اضافه ولتاژ بیش از حد مجاز، احتمال آسیب رسیدن به دستگاه وجود دارد. بدنه دستگاه باید به زمین متصل شود. در قسمت پشت دستگاه جوش یک ترمینال ارت برای این منظور وجود دارد. در صورت توقف ناگهانی دستگاه جوش به خاطر اضافه بار لازم نیست که ماشین خاموش و روشن شود با خنک شدن دستگاه توسط فن بعد از مدتی می توان به ادامه جوش پرداخت.

نگهداری از دستگاه جوشکاری

عملیات جوشکاری نیاز به دانش و مهارت کافی در زمینه برق و الزامات ایمنی دارد. اپراتور دستگاه باید صاحب صلاحیت و گواهینامه های معتبر باشد تا بتواند مهارت و دانش خود را اثبات کند. قبل از اقدام به نصب دستگاه جوشکاری اطمینان حاصل کنید که کابل ورودی دستگاه از برق ورودی اصلی قطع شده است.

به شکل مرتب و دوره ای بررسی کنید که آیا اتصال مدارات داخلی دستگاه در وضعیت خوبی هست یا نه. اتصالات شل را محکم کنید و اگر اکسیداسیون مشاهده می شود آن را با سمباده بزدانید و سپس مجددا اتصالات را برقرار کنید.

برای جلوگیری از آسیب شخصی یا آسیب دیدن دستگاه دستها موها و ابزار خود را از قطعات متحرک دستگاه مانند فن دور نگه دارید.

گرد و غبار دستگاه را مرتباً را با هوای فشرده خشک بزدائید. اگر جوشکاری در محیط شامل دود و بخارات سنگین انجام می شود، آلودگی دستگاه باید روزانه تمیز شود. فشار هوای فشرده باید کاملا مناسب باشد تا از آسیب دیدن قطعات کوچک داخل دستگاه جلوگیری شود.

از ورود قطرات باران آب و بخار به داخل دستگاه خودداری کنید و در صورتی این اتفاق افتاد دستگاه را کاملا خشک کرده و عایق بندی تجهیزات از جمله مابین اتصالات و بین اتصالات و بدنه دستگاه جوشکاری را بررسی کنید تنها زمانی که شرایط به حالت نرمال بازگردد. دستگاه می تواند مجددا مورد استفاده قرار گیرد.

به طور مرتب و دوره ای پوشش عایق همه کابل ها را بررسی کنید. اگر هرگونه تخریب با مشکلی وجود داشته باشد، آن را بازسازی یا تعویض کنید.

اگر قرار است مدت زمان طولانی از دستگاه جوشکاری استفاده نکنید آن را در بسته بندی اصلی خود و در مکانی خشک نگه داری کنید.

در هنگام استفاده از دستگاه به هیچ عنوان از روکش استفاده ننمایید و در صورت استفاده روکش به نحوی طراحی شده باشد که محلهای عبور هوا که باعث خنک شدن قسمتهای داخلی میگردد مسدود نشده باشد.

در هنگام حمل و نقل و استفاده از ضربه شدید به دستگاه ممانعت به عمل آید.

بسته به جریان جوشکاری هم در محل ورودی دستگاه و هم در محل کابلهای خروجی از کابل با ضخامت مناسب استفاده نمائید.

کابل با ضخامت کم باعث افزایش استهلاک می گردد.

در صورت استفاده دستگاه در مناطق بسیار مرطوب توصیه میگردد هنگام خاتمه کار دستگاه زیر سقف قرار گرفته و از روکش ضد آب استفاده گردد.

در صورت خراب شدن مادگیهای نسوز جلوی دستگاه جهت تعویض آنها اقدام نمائید، چرا که اگر فیش نسوز در مادگی محکم نباشد. با گذشت زمان مادگی به شدت داغ شده و ممکن است شمش اتصال داخل دستگاه را ذوب کرده و دستگاه را معیوب نماید.